OSTEOARTRİT NEDİR
Osteoartrit düşünüldüğü kadar ciddi bir hastalık olmasa da hastaların yaşam kalitesini etkiler.
Pek çok farklı romatizma hastalığı vardır ve osteoartrit hastalığı bunlardan bir tanesidir. Bu hastalıkların hepsi lokomotor sistemin bir bölümünü etkiler; ancak nedenleri, gelişimleri ve tedavileri bakımından büyük farklılık gösterirler.
Osteoartrit hastalığı aşınmanın bir sonucu olarak, zamanla eklemlerdeki kıkırdağın kaybolması olarak tanımlanabilir. Buna genellikle yaşlanma neden olur. Ancak diğer faktörlerden de etkilenebilir. Bu hastalık, 50 yaş üstü insanlarda oldukça yaygındır.
Aslında osteoartrit hastalığı, romatizmal hastalıklar arasında en yaygın görülenidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, 60 yaş üstü yetişkinlerin yaklaşık % 28’inde osteoartrit var. 2020 yılına kadar, dünya çapında bu hastalığın hareket kabiliyetini sınırlayan en önemli 4. sebep haline gelmesi bekleniyor.
Osteoartrit Hastalığının Sebepleri
Eklemlerdeki kıkırdak aşındığında ya da yırtıldığında osteoartrit hastalığı meydana gelir. Kıkırdak dokusundaki esneklik ve sertlik azalır ve zamanla kıkırdak sertliğini tamamen kaybeder.
Kıkırdakta problem meydana geldiğinde, kemiklerin birleşim yerleri korunmasız kalır ve kemikler birbirine sürtünür. Bu durum kemikleri de etkiler. Kemikler daha da sertleşir ve içlerinde kistler oluşur.
Buna ek olarak, kemiklerin eklemlere yakın bölgelerinde kırılmalar meydana gelir ve bu da kemik yapısını bozar. Aşağıda osteoartritin bazı sebeplerinden bahsedeceğiz:
- Yaş. 50 yaşından sonra bu hastalığın görülme olasılığı artar.
- Cinsiyet. Bu hastalık 50-55 yaş arasındaki kadınlarda daha fazla görülmektedir.
- Genetik
- Yoğun fiziksel aktivite
- Menopoz
- Obezite
- Çatlaklar ve doku bozuklukları
Osteoartrit kronik bir hastalıktır yani ömrünüzün geri kalanında devam eder. Şiddetli bir ağrıya neden olur; ancak ağrı, yeterli bir tedaviyle kontrol edilebilir. Bununla birlikte, osteoartritin her zaman hareket kabiliyetinizi sınırlamayacağını bilmekte fayda vardır.
Osteoartrit Hastalığı ile İlgili Olabilecek Semptomlar
Osteoartrit yavaş yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Belirtileri kendini fark ettirmeden başlar; ancak zamanla daha şiddetli hale gelir. Genel olarak, osteoartrit varlığına işaret eden 5 semptom vardır:
- Eklem ağrısı: En belirgin semptom genellikle el, diz ve kalçalardaki eklemlerde şiddetli ağrılar meydana gelmesidir.
- Sertlik: Osteoartritten muzdarip kişi, yataktan kalkarken ya da belirli bir yerde bir süre oturduktan sonra hareket etmede güçlük çeker.
- Şişkinlik ve uyuşma: Bir ya da birden fazla eklemde meydana gelen iltihaplar o bölgede hissizleşmeye dönüşebilir.
- Çatlaklar: Hasta, osteoartritli eklemi hareket ettirmeye çalışırken sürtünme ya da çatlama hissi yaşar.
- Dizlerde, ayaklarda, ellerde ve kalçalarda rahatsızlık hissi.
Ağrı osteoartiritin en belirgin semptomu olsa da bazı durumlarda ağrı hissedilmeyebilir ya da acı gelip gidebilir.
Osteoartritin Türleri ve Teşhisi
Osteoartrit esas olarak vücudun dört bölgesinde meydana gelir; dizler, eller, kalça ve sırt. Dizler, bu hastalığın en sık görüldüğü yerdir. Bu hastalık, tipik sebeplerden kaynaklanabileceği gibi bir yaralanma sonucu da oluşabilir.
Buna ek olarak, birincil veya ikincil olabilir. Birincisi hastalığın tipik formuyla ilgisi iken, ikincisi bir yaralanmadan kaynaklanır. Osteoartrit, ellerde önce eklemlerde başlar ve ardından elin geri kalanına yayılır.
Bu durum ellerde deformasyona neden olur ve elleriniz işlevini yitirebilir. Kalçalarınızdaki osteoartrit, uyluğunuzun iç kısmında ya da kasık bölgenizde ağrıya neden olur. Sırttaki osteoartirit ise, omurgada ya da servikal bölgede başlama eğilimi gösterir.
Tipik olarak, tanı klinik test yoluyla yapılabilir. Normalde, bu test, x-ışınları, BT ya da bir MR ile yapılmaktadır. Ayrıca, osteoartritinizin hangi seviyede olduğu da yüksek çözünürlüklü ultrason ile tespit edilebilir.
Hastalığın Seyri
Hastalığın kendisi pek ciddi sayılmaz; ancak hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Buna rağmen, hastalığın seyri vakadan vakaya değişebilir. Temel olarak, osteoartritten etkilenen eklemin ne kadar ilerlediğine bağlıdır.
Erken teşhis ve önleyici tedbirler hastalığın seyrini olumlu bir şekilde değiştirebilir. Doğru tedavi ile osteoartritin gelişimini yavaşlatabilir ve şiddetini azaltabilirsiniz.
Tedavi hemen hemen her zaman farmakolojiktir ve yaşam tarzınızda sağlıklı değişiklikler yapmanızı gerektirir. Bazı durumlarda, normal tedaviler başarısız olur ve sonunda ameliyat olmak gerekir. Ameliyat semptomların iyileşmesine ve daha rahat hareket etmenize yardımcı olur. Amaliyat öncesi yürümenize yardımcı olacak veya ameliyat sonrasında iyileşme sürecine katkı sağlıyacak ortezler hakkında doktorunuza danışınız