YATAN HASTA AKCİĞER BAKIMI NASIL YAPILIR?

Yatan Hasta Akciğer Bakımı

Çeşitli nedenlerle yatan hastalarda yatağa ve yatmaya bağlı olarak sırt bölgesinde oluşan solunuma karşı kuvvet, solunum kaslarında kuvvetsizliğe, göğüs kafesinin genişlemesinde azalmaya ve soluk alıp vermede yetersizliğe yol açacaktır. Ayrıca, yerçekimi etkisiyle ve öksürmekle çıkarılacak balgamın engellenmesi; akciğerlerin özellikle  sırt bölgelerinde salgı, balgam (Sekresyon)  birikimine neden olur. Bu birikim atılamazsa, oksijen alımı azalacak ve enfeksiyon oluşumu kolaylaşacaktır. Sekresyonları harekete geçirmek ve göğüs kafesinin genişlemesini sağlamak için oda havasının nemlendirilmesi, derin nefes alma, öksürme ve ıslık çalma gibi egzersizler yapılabilir. Burundan alınacak nefeste, havanın burun boşluğunda ısıtıldığı ve nemlendirdiği bilindiğinden özellikle ağız yerine burundan nefes alma teşvik edilmelidir.

Sık ağız bakımı ve yutma egzersizleri öğretilerek ağız içinde salgı birikimine engel olunur. Solunum fizyoterapistinden yardım alınarak fizyoterapist eşliğinde bazı egzersizler yapılır.

Perküsyon – taputman, sırta yumrukla vurularak balgamın hareketlendirilmesi;

Vibrasyon, aynı işlemin titreşen pilli bir aletle yapılması;

Postüral drenaj da hasta pozisyonlarının aralıklı değiştirilmesi ile yer çekiminin kullanılarak balgamın atılmasına yardımcı olmaktır.

 Balgam koyulaşmasını engellemek ve soluk borusu ve ağızda kurumayı engellemek için ortam nemli olmalıdır. Ortamın nemlendirilmesi; ev ortamında kalorifer üzerine su kapları konarak veya ortamda çaydanlıkla su kaynatarak kısmen sağlanabilse de, esas olarak nebülizatör denen ve soluk borusuna doğrudan buhar üfleyen cihazlar yardımı ile de etkili bir şekilde sağlanabilir. Ayrıca balgam yumuşatıcı, bronş genişletici ve dışarı atmayı kolaylaştırıcı ilaçlar eklenebilir.

Hasta kendi başına soluyamıyorsa solunum ve balgam atmayı kolaylaştırmak için boğaza bir tüp yerleştirilmesi (entübasyon) veya soluk borusu halkalarının arasından cerrahi olarak delik açılması ve buraya bir kanül yerleştirilmesi (trakeostomi) planlanmalıdır. Bu yöntem, ağız ve burun salgısı veya yemeklerin nefes borusuna kaçmasını engeller ve solunum yolunu kısaltarak hem daha kolay soluk alıp vermeye, soluk alamayan hastada da ilave solunum cihazı bağlaması ile rahat bir soluk yolu ve akciğer bakımına olanak sağlar. Bu yolla, salgıların öksürtülerek veya aspiratör yardımıyla tüp içinden aspire edilerek dışarı atılması kolaylaşmış olur. Aspirasyonda, tek kullanımlık steril eldiven ve aspirasyon sondası kullanılmalıdır. Trakeostomi çevresi de serum fizyolojik ile temizlenmeli ve altına steril gazlı bez ya da trakeostomi pedi yerleştirilmelidir. Oksijen ihtiyacı varsa solunan havada oksijen oranını arttıran oksijen tüpü/maskesi bulundurulmalıdır.

            Hastanın sürekli solunuma destek ihtiyacı var ise doktorunuz rapor ve reçete yazacaktır. Reçete de belirtilen gereklilikler doğrultusunda uygun cihaz temin etmeniz gerekecektir.

Hastanın evde bakımı için başlangıçta uzman personel yardımı alabilirsiniz.